Sopot – Nad morzem

Na południe od mola

Na południe od zespołu szpitalnego rozciąga się Park Południowy, w którym stoi neobarokowy kościół ewangelicko-augsburski z 1919 r. (otwarty tylko w niedziele) oraz drewniany budynek Łazienek Południowych z opadającym nisko dachem, powstały w 1907 r. Dawniej mieściły się tu stylowe restauracje i przebieralnie, dziś zastąpiły je lokale prowadzone przez Chińczyków. Łazienki otacza Park Południowy, pośrodku którego stoi drewniany grzybek, po którym stale spływa solanka. Nie nadaje się wprawdzie do picia (smak słonawo-cierpki), ale rozsiewa w powietrzu lecznicze opary, które należy wdychać. Sopot odzyskuje status „letniej stolicy Polski”, lecz chciałby też zostać uzdrowiskiem, dlatego w coraz większym stopniu udostępnia się turystom lecznicze wody bijące z sopockich źródeł.

Od parku zaczyna się ul. Grunwaldzka, od której na wysokości Szpitala Reumatologicznego odchodzi łukowata uliczka Ogrodowa z pochylonymi domkami rybackimi z I połowy XIX w. Spacer Grunwaldzką w kierunku południowym daje okazję do podziwiania malowniczych willi. Zapuszczając się w boczne ulice po zachodniej stronie, można odkryć ciche, secesyjne miasto. Skręcając na wschód, wychodzi się na piaszczystą plażę. Grunwaldzka łączy się z ulicą Emilii Plater, która dochodzi do placu Rybaków, gdzie zachowały się autentyczne domki rybackie z 1914 i 1931 r., dziś mocno rozbudowane. Okoliczny zalesiony teren ze wspaniałymi sosnami to Lasek Karlikowski, będący jednym z ulubionych celów wycieczek kuracjuszy. Od zachodniej strony do Lasku Karlikowskiego przylega ulica Bitwy Pod Płowcami, którą – zmierzając na południe – można dotrzeć do Gdańska w okolicach Jelitkowa. Skręcając na zachód w ulicę Polną, dociera się do Toru Wyścigów Konnych i do stacji Szybkiej Koleji Miejskiej – Sopot Wyścigi.

Hipodrom i okolice

Hipodrom, zajmujący obszar 50 ha, wybudowano w 1898 r.; co roku urządzano tu wyścigi konne. W 1917 r. cały teren obsadzono ziemniakami, wyznaczając działki dla rodzin żołnierzy. W latach międzywojennych tor wyścigów konnych w Sopocie należał do najsłynniejszych w Europie. Pierwsze zawody po wojnie odbyły się w 1947 r.

Przechodząc na drugą stronę torów kolejowych i alei Niepodległości, dociera się do szpitala przeciwgruźliczego, zajmującego zespół pałacowo-dworski Stawowie. Pośrodku rozległego, w części tylko zadbanego parku stoi neorenesansowy pałacyk z 1860 r. ze zdobioną wieżyczką, jasną elewacją i dużym tarasem otoczonym rzeźbioną balustradą. Warto wspiąć się na wznoszące się za pałacem wzgórze, by odkryć uroki zdziczałego parku zastawionego dziwacznymi, kamiennymi i ceglanymi elementami ozdobnymi. Są też uroczo zarośnięte stawy, jeden z wysepką, od których majątek nazwano Stawowiem.

Gdyby zawrócić ulicą Bitwy Pod Płowcami na północ i skręcić na zachód w ulicę 3 Maja, dojdzie się do ruchliwego skrzyżowania z ulicą Kościuszki, przy którym stoi niewielki jasny dom z ciemnobrązowymi okiennicami i mansardowym dachem. Jest to dawny, odremontowany domek młynarza z 1800 r., w którym mieści się siedziba oddziału Muzeum Stutthof w Sztutowie. Kierując się na północ ulicą Kościuszki, można dojść do dworca PKP Sopot.

Na północ od mola

Na północ od mola rozciąga się Park Północny, który oddziela piaszczystą plażę od ul. Powstańców Warszawy i dalszej części miasta. Bardzo ważnym obiektem wybudowanym na miejscu dawnego domu zdrojowego z początku XX w., spalonego podczas ostatniej wojny, jest Państwowa Galeria Sztuki przy ul. Powstańców Warszawy 2 (tel.5510621; czynna codz. z wyj. pn. w godz. 11.00-18.00; księgarnia i biblioteka pn.-pt. godz. 9.00-17.00). Oprócz ciekawych wystaw twórców awangardowych organizuje się tu pokazy filmowe, odczyty, happeningi. Można też wypożyczyć książki oraz filmy o sztuce (filmy ogląda się również na miejscu), nawet jeżeli nie jest się „oficjalnym” artystą, czyli posiadaczem legitymacji artystycznej. Sopocka galeria uważana jest za jedną z najważniejszych i najbardziej kreatywnych w Polsce, dlatego naprawdę warto ją odwiedzić.